4-6 εβδομάδων

Αδρή κινητικότητα

Πρηνής θέση (μπρούμυτα)
• Τα άκρα είναι λυγισμένα και σε απαγωγή.
• Μπορεί να σηκώσει λίγο το κεφάλι του.
• Όταν το βρέφος αιωρείται στηριζόμενο στην παλάμη μας με την κοιλιά, κρατά το κεφάλι στο ίδιο ύψος με το σώμα και τα άκρα, άνω και κάτω ελαφρώς λυγισμένα.

Ύπτια θέση (ανάσκελα)
• Κρατά το κεφάλι στο πλάι και τα χέρια σε κάμψη κοντά στο σώμα ή στο στόμα του.

Καθιστή θέση
• Όταν το ανασηκώνουμε για να καθίσει, το κεφάλι δεν ακολουθεί το σώμα, μένει προς τα πίσω και τα χεράκια είναι κλεισμένα σε γροθιά.

Όρθια θέση
• Κάνει αυτόματη βάδιση (πρωτογενές αντανακλαστικό).

Λεπτή κινητικότητα
• Τα δάχτυλα σε σφιχτή «γροθιά».
• Καμιά φορά ένα χέρι στο στόμα.
• Τα χεράκια σφίγγουν όταν έρχονται σε επαφή με κάτι (πρωτογενές αντανακλαστικό του δραγμού).

Αντίληψη - Συμπεριφορά - Επικοινωνία
• Αντιδρά σε ήχους, στο φως και στα οπτικά ερεθίσματα.
• Ανταποδίδει το χαμόγελο στη μητέρα του ή στον εξεταστή.

 

4 μηνών

Αδρή κινητικότητα
Πρηνής θέση (μπρούμυτα)
• Σηκώνει το κεφάλι ~90º.
• Στηρίζεται στα αντιβράχια.

Ύπτια θέση
• Κεφάλι στη μέση θέση.
• Χέρια συνήθως στο πρόσωπο, στο στόμα ή στο στήθος.

Καθιστή θέση
• Το μωρό πιάνει τα χέρια του εξεταστή όταν τραβιέται να καθίσει.
• Έρχεται συμμετρικά στην καθιστή θέση και σταθεροποιεί το κεφάλι στη μέση γραμμή.

Όρθια θέση
• Εκτείνει τα πόδια και σηκώνεται στα δάχτυλα. Μετά λυγίζοντας τα γόνατα καταρρέει.

Μετακίνηση
• Γυρίζει από μπρούμυτα προς τα πλάγια με όλο του το σώμα, με χέρια και πόδια σε ελαφριά κάμψη.

Λεπτή Κινητικότητα
• Προσπαθεί να πιάσει αντικείμενα.

Αντίληψη - Συμπεριφορά - Επικοινωνία
• Γυρίζει το κεφάλι του προς τον ήχο (φωνή, κουδουνίστρα) που βρίσκεται σε απόσταση 50εκ. περίπου.
• Δείχνει ενδιαφέρον και ξεχωρίζει φωνές.

 

6 μηνών

Αδρή κινητικότητα
Πρηνής θέση (μπρούμυτα)
• Σηκώνει το κεφάλι και το στέρνο στηριζόμενο στα άκρα του που είναι τεντωμένα.

Ύπτια θέση (ανάσκελα)
• Σηκώνει το κεφάλι του από το μαξιλάρι.
• Ανυψώνει τα κάτω άκρα του και τα πιάνει με τα χέρια του.

Καθιστή θέση
• Βοηθά στο να ανασηκωθεί όταν το κρατήσουμε απ’ τα χέρια.

Όρθια θέση
• Χοροπηδάει.
• Κράτει το βάρος του όταν το κρατήσουμε όρθιο.

Μετακίνηση
• Περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό του.
• Γυρίζει μπρούμυτα, πλάγια, ανάσκελα.

Λεπτή κινητικότητα
• Πιάνει έναν κύβο, τον φέρνει στο στόμα του και μετά τον πετάει.

Αντίληψη - Συμπεριφορά
• Εξερευνά με τα μάτια το περιβάλλον.
• Αντιδρά με έντονες κινήσεις των άκρων και γέλιο όταν κάποιος παίζει μαζί του.
• Αρχίζει να προφέρει μονοσύλλαβους φθόγγους.
• Ενδεχόμενα μιμείται ήχους.

 

8-9 μηνών

Αδρή κινητικότητα
Πρηνής θέση (μπρούμυτα)
• Μπορεί και στηρίζεται σε τέσσερα σημεία.

Ύπτια θέση (ανάσκελα)
• Συνήθως γυρίζει στα πλάγια και παίζει.

Καθιστή θέση
• Κάθεται μόνο του 10 ή και περισσότερα λεπτά στο πάτωμα.
• Μπορεί και κρατάει τα χέρια του ελεύθερα και παίζει μ’ αυτά.

Όρθια θέση
• Όταν στηρίζεται σε έπιπλα ή κρατιέται από κάποιον μπορεί να σταθεί όρθιο, δεν μπορεί όμως να καθίσει μόνο του.
• Χοροπηδάει ενεργητικά.
• Επιχειρεί πλάγια βήματα.
• Προσπαθεί να μπουσουλίσει.

Λεπτή κινητικότητα
• Μεταφέρει ένα αντικείμενο από το ένα χέρι στο άλλο.
• Πετάει τα παιχνίδια του στο πάτωμα.
• Προσπαθεί να κρατήσει ένα κύβο χρησιμοποιώντας τη βασική φάλαγγα του αντίχειρα, τα τέσσερα δάκτυλα και το κερκιδικό άκρο της παλάμης.
• Πιέζει μία επιφάνεια.

Αντίληψη - Συμπεριφορά - Επικοινωνία
• Μιλάει με επαναλαμβανόμενες συλλαβές (πα πα πα, ντα ντα ντα).
• Προσπαθεί να ανοίξει ένα μικρό κουτί.
• Ξεχωρίζει γνωστά από άγνωστα πρόσωπα.
• Εντοπίζει τον ήχο σε απόσταση ενός μέτρου.
• Μπορεί να φάει μόνο του ένα μπισκότο.

 

10-12 μηνών

Αδρή κινητικότητα
Καθιστή θέση
• Κάθεται σίγουρα για πολλή ώρα μόνο του.
• Πετά συνεχώς τα παιχνίδια του στο πάτωμα.

Όρθια θέση
• Σηκώνεται μόνο του και ξανακάθεται.
• Αφήνει τα χέρια του από το έπιπλο που στηρίζεται.
• Μπορεί να περπατήσει αν το κρατούν από το 1 χέρι.

Μετακίνηση
• Μπουσουλάει με τα τέσσερα.

Λεπτή κινητικότητα
• Μπορεί και πιάνει αντικείμενα με το δείκτη και τον αντίχειρα (σύλληψη δίκην λαβίδος).
• Κρατάει το κουτάλι, αλλά δεν μπορεί να το χρησιμοποιήσει σωστά.
• Δείχνει με το δείκτη για να ζητήσει αυτό που θέλει.

Αντίληψη - Συμπεριφορά - Επικοινωνία
• Αναζητάει ένα παιχνίδι του που κρύψαμε κάτω από το μαξιλάρι.
• Καταλαβαίνει μικρές προτάσεις (δώσε, φέρε, πάρε).
• Συνεργάζεται όταν το γδύνουμε κρατώντας τα χέρια ψηλά.
• Μιλάει μόνο του πολύ.
• Γνωρίζει το «όχι» και το «μη».
• Χαίρεται να βλέπει εικόνες.

 

13-15 μηνών

Αδρή κινητικότητα
• Στέκεται μόνο του.
• Επιχειρεί τα πρώτα του βήματα.
• Πετά αντικείμενα.

Λεπτή κινητικότητα
• Τρώει με τα δάχτυλα.
• Κρατά μόνο του ένα ποτήρι.
• Ξεφυλλίζει βιβλία.

Αντίληψη - Συμπεριφορά - Επικοινωνία
• Καταλαβαίνει τις έννοιες «πάνω» και «κάτω».
• Περιεργάζεται τις εικόνες.
• Δίνει ένα φιλί, όταν του το ζητήσουν.
• Μιμείται εκφράσεις ενός ενήλικα.
• Προσπαθεί να επαναλάβει τις λέξεις που ακούει.
• Ονομάζει ή δείχνει οικεία αντικείμενα.

 

16-18 μηνών

Αδρή κινητικότητα
• Από όρθιο κάθεται και ξανασηκώνεται χωρίς στήριξη.
• Ανεβαίνει σκαλοπάτια μπουσουλώντας.
• Τραβά ή σέρνει οτιδήποτε είναι δεμένο στην άκρη ενός σπάγγου.
• Περπατάει ελεύθερα.
• Μπορεί να ανέβει στο καρεκλάκι του μόνο του.

Λεπτή κινητικότητα
• Τρώει μόνο του με κουταλάκι τεμαχισμένες τροφές.
• Τραβάει γραμμές πάνω σε χαρτί.
• Προσπαθεί να πλυθεί με το σφουγγάρι.
• Μουτζουρώνει ένα χαρτί χρησιμοποιώντας το χέρι που προτιμάει.
• Χτίζει ένα πύργο με δύο - τρεις κύβους.

Αντίληψη - Συμπεριφορά - Επικοινωνία
• Μιμείται άλλα παιδιά.
• Μένει λίγη ώρα με γνωστά πρόσωπα.
• Λέει 3 - 4 κατανοητές λέξεις, αλλά καταλαβαίνει πολύ περισσότερες.
• Βλέπει με ενδιαφέρον ένα βιβλίο με εικόνες, γυρίζοντας πολλές σελίδες μαζί.
• Κρατάει ένα κουτάλι προσπαθώντας να φέρει φαγητό στο στόμα του.
• Σχηματίζει φράσεις με 1 - 2 λέξεις.

 

22-24 μηνών

Αδρή κινητικότητα
• Κάνει μεγαλύτερα βήματα.
• Ανεβαίνει σκαλοπάτια σκαλί-σκαλί χωρίς στήριξη.
• Κάνει τούμπες στο πάτωμα.
• Πηδά από ένα χαμηλό σκαμνάκι.
• Κλωτσά και κυνηγά μια μπάλα.
• Ενδιαφέρεται για οχήματα με 4 τροχούς.

Λεπτή κινητικότητα
• Παίζει με το νερό και την άμμο.
• Ξεφυλλίζει βιβλίο με πιο λεπτά φύλλα.
• Βγάζει μόνο του τα εσώρουχα του.
• Λερώνεται ελάχιστα όταν τρώει μόνο του.
• Παίζει με πλαστελίνη και πηλό.

Αντίληψη - Συμπεριφορά - Επικοινωνία
• Ζωγραφίζει μια οριζόντια γραμμή μετά από υπόδειξη.
• Προσπαθεί να διηγηθεί τις εμπειρίες του.
• Προφέρει περίπου 20 διαφορετικές λέξεις.
• Παίζει με κούκλες.
• Βάζει σε σειρά 4 κύβους.
• Δείχνει 5 μέλη του σώματός του.
• Προσπαθεί να τραβήξει το ενδιαφέρον των παρόντων σε κάτι που το ενδιαφέρει.

 

25-30 μηνών

Αδρή κινητικότητα
• Αν πέσει σηκώνεται μόνο του και συνεχίζει την πορεία του.
• Βαδίζει στις μύτες.
• Χοροπηδά αυτόνομα.
• Πηδά από χαμηλό ύψος και με τα 2 πόδια.
• Μεταφέρει αντικείμενα καθώς περπατά.
• Κάνει κούνια.

Λεπτή κινητικότητα
• Πλένει τα χέρια του με σαπούνι.
• Προσπαθεί να βάλει τα παπούτσια του.
• Τραβά γραμμές πάνω σε χαρτί.
• Προσπαθεί να διασταυρώσει κάθετες γραμμές.

Αντίληψη - Συμπεριφορά - Επικοινωνία
• Βοηθάει στο συγύρισμα του δωματίου.
• Μιλάει για τον εαυτό του («εγώ»).
• Ταξινομεί σωστά 3 χρώματα.
• Ρουφά με το καλαμάκι.
• Υπακούει σε 2 διαφορετικές εντολές ταυτόχρονα.
• Πίνει με φλυτζάνι.
• Ξεβιδώνει ένα απλό καπάκι.
• Ζητάει να το βάλουν για τσίσα και κακά όταν θέλει.
• Παίζει ευχαρίστως μόνο του, αλλά προτιμά να έχει κι έναν μεγαλύτερο δίπλα του.
• Κατανοεί 500 - 900 λέξεις.
• Έχει λεξιλόγιο έκφρασης 50 - 250 λέξεων (περίοδος ταχείας ανάπτυξης).

 

30-36 μηνών

Αδρή κινητικότητα
• Η βάδιση «αυτοματοποιείται».
• Ανεβαίνει σκάλες.
• Κάνει ποδήλατο με 3 ρόδες.
• Πηδά πάνω από 1 εμπόδιο.
• Χορεύει.
• Τρέχει.
• Κατεβαίνει σκαλιά (σκαλί-σκαλί ή καθιστό).
• Στέκεται στο 1 πόδι για αρκετά δευτερόλεπτα.
• Σκαρφαλώνει παντού.
• Κάνει τσουλήθρα.

Λεπτή κινητικότητα
• Ξεκουμπώνει μεγάλα κουμπιά.
• Μπορεί να φορέσει μόνο του ένα απλό παντελόνι.
• Ζωγραφίζει και ονοματίζει τη ζωγραφιά του.
• Αρχίζει η χρήση μαχαιροπίρουνου.
• Περνά χάντρες μέσα από σπάγκο.
• Χτίζει πύργο με περισσότερους από 6 κύβους.

Αντίληψη - Συμπεριφορά - Επικοινωνία
• Τηρεί κανόνες παιχνιδιού.
• Εντάσσεται σε ομάδα.
• Ξεχωρίζει αγόρι - κορίτσι.
• Επαναλαμβάνει μια φράση με 4 - 5 λέξεις.
• Χρησιμοποιεί το «γιατί», «ποιος», «πότε», «πού».
• Κατασκευάζει «γέφυρα» με 3 κύβους.

 

3-4 ετών

Αδρή κινητικότητα
• Βελτίωση της ισορροπίας στην όρθια (μεταφέρει ποτήρι με νερό χωρίς να το χύσει).
• Χοροπηδά στο 1 πόδι (κάνει κουτσό).
• Πηδά από μεγαλύτερο ύψος.
• Κατεβαίνει σκάλες.
• Πετά την μπάλα ψηλά.
• Κάνει αλογάκι.

Λεπτή κινητικότητα
• Κόβει με ψαλίδι.
• Φτιάχνει απλές κατασκευές.
• Βελτιώνει τη χρήση μαχαιροπίρουνου.
• Αντιγράφει σωστά ένα σταυρό.

Αντίληψη - Συμπεριφορά - Επικοινωνία
• Συντροφικό παιχνίδι.
• Εκδηλώνει θυμό.
• Παίζει με αντικείμενα οικιακής χρήσης και με οικόσιτα ζώα.
• Ταξινομεί αντικείμενα.
• Ενδιαφέρεται για νέες λέξεις.
• Μπορεί να περιγράψει μία εικόνα.
• Τραγουδά απλά τραγούδια.
• Μπορεί να γδυθεί και να ντυθεί χωρίς πολλή βοήθεια.
• Ξέρει όνομα/επίθετο.

 

 4-5 ετών

 Αδρή κινητικότητα
• Εκτελεί πολλές κινήσεις ταυτόχρονα.
• Ανεβοκατεβαίνει σκάλες.
• Τρέχει γρήγορα.
• Παίζει σχοινάκι, πατίνια.
• Περπατά σε διάταξη.

Λεπτή κινητικότητα
• Ντύνεται μόνο του (κάπως αργά).
• Κάνει πολύπλοκες κατασκευές με συγκεκριμένο σχέδιο.
• Παζλ με 10 κομμάτια.

Αντίληψη - Συμπεριφορά - Επικοινωνία
• Ρωτάει επίμονα.
• Παίζει μ’ ένα αντικείμενο 10 - 15 λεπτά.
• Παιχνίδι με ρόλους.
• Υπερβάλει και καυχιέται για τον εαυτό του.
• Λέει μια ιστορία με τη σειρά.
• Μιμείται τις δραστηριότητες των ενηλίκων.
• Ξέρει τέσσερα βασικά χρώματα.

 

5-6 ετών

Αδρή κινητικότητα
• Πηδά πάνω από σχοινί που βρίσκεται στο ύψος του γόνατος του και με τα 2 πόδια.
• Χοροπηδά στο 1 πόδι πάνω από 5 φορές.
• Του αρέσει να σκαρφαλώνει παντού και να περνά μέσα από τούνελ.

Λεπτή κινητικότητα
• Χρησιμοποιεί ταυτόχρονα μαχαιροπίρουνο.
• Ντύνεται μόνο του (ανάλογα με το είδος του ρουχισμού).
• Χρησιμοποιεί εργαλεία για να φτιάξει πράγματα.
• Αντιγράφει σωστά τετράγωνο και αργότερα τρίγωνο.

Αντίληψη - Συμπεριφορά - Επικοινωνία
• Ομαδικά παιχνίδια.
• Μακριές διηγήσεις.
• Τραγουδά ολόκληρα τραγούδια.
• Παίζει κουκλοθέατρο.
• Συνεργάζεται σε ομάδα 3 - 6 ατόμων.
• Μπορεί να θυμάται τη διεύθυνσή του.
• Μιλά καθαρά, συνήθως χωρίς νηπιακούς ιδιωματισμούς.
• Πιθανόν να μπερδεύει τα γράμματα χ, ξ, ψ.
• Κάνει διάλογο για καθημερινές δραστηριότητες.

 

6-7 ετών

Αδρή κινητικότητα
• Χοροπηδά σε μία ευθεία γραμμή.
• Χτυπά την μπάλα και την ξαναπιάνει.
• Μαθαίνει ποδόσφαιρο, τένις, κολύμπι.
• Κρέμεται και αιωρείται από μπάρες - κλαδιά.
• Πολλές κινήσεις του μοιάζουν με του ενήλικα.

Λεπτή κινητικότητα
• Αντιγράφει, χαράζει, συνδυάζει υλικά.
• Προσέχει τις λεπτομέρειες.
• Φτιάχνει κατασκευές.
• Ασχολείται με κάποιο θέμα για περισσότερα από 30 λεπτά.

Αντίληψη - Συμπεριφορά - Επικοινωνία
• Οργανώνει άλλα παιδιά σε παιχνίδι.
• Κατανοεί κανόνες δίκαιου παιχνιδιού.
• Άμιλλα στα ανταγωνιστικά παιχνίδια.
• Τραγουδά και χορεύει.
• Μιμείται την πραγματικότητα.
• Συζητά όπως οι ενήλικες.

 

(Από το βιβλιάριο υγείας του παιδιού)